Harcama Yöntemi Nedir?
Harcama yöntemi, tüketim, yatırım, devlet harcamaları ve net ihracatı birleştiren gayri safi yurtiçi hasılanın (GSYİH) hesaplanması için bir sistemdir. GSYİH'yı tahmin etmenin en yaygın yoludur. Tüketiciler ve özel firmalar da dahil olmak üzere özel sektörün ve belirli bir ülkenin sınırları dahilinde harcadığı her şeyin, belirli bir süre boyunca üretilen tüm mamul ve hizmetlerin toplam değerini toplaması gerektiğini söylüyor. Bu yöntem, nominal GSYİH üretir ve bu enflasyonun reel GSYİH ile sonuçlanması için ayarlanması gerekir.
Harcama yöntemi, hesaplanan GSYİH için gelir yaklaşımıyla karşılaştırılabilir.
Önemli Çıkarımlar
- Harcama yöntemi, bir ülkenin GSYİH'sını hesaplamanın en yaygın yoludur.Bu yöntem, tüketici harcamalarını, yatırımlarını, devlet harcamalarını ve net ihracatı arttırır. Toplam talep, uzun vadede GSYİH harcama denklemine eşdeğerdir. GSYH hesaplamak gelir yaklaşımıdır.
Harcama Yöntemi Nasıl Çalışır?
Harcama, harcamaya referanstır. Ekonomide tüketici harcamaları için başka bir terim taleptir. Ekonomideki toplam harcama veya talep toplam talep olarak bilinir. Bu nedenle GSYİH formülü, toplam talebi hesaplama formülü ile aynıdır. Bu nedenle, toplam talep ve harcama GSYİH'si art arda düşmeli veya artmalıdır.
Bununla birlikte, bu benzerlik teknik olarak gerçek dünyada her zaman mevcut değildir - özellikle uzun vadede GSYİH'ya bakıldığında. Kısa vadeli toplam talep, yalnızca tek bir nominal fiyat seviyesi için toplam çıktıyı veya ekonomide üretilen tüm mal ve hizmet yelpazesindeki mevcut fiyatların ortalamasını ölçer. Toplam talep, fiyat seviyesini ayarladıktan sonra uzun vadede sadece GSYİH'ye eşittir.
Harcama yöntemi, üretim araçlarına kimin sahip olduğuna bakılmaksızın, bir ülkenin sınırları içinde üretilen ekonominin bir ölçüsü olan GSYİH'yı tahmin etmek için en yaygın kullanılan yaklaşımdır. Bu yöntem altındaki GSYİH, nihai mal ve hizmetlere yapılan tüm harcamaların toplanmasıyla hesaplanır. GSYİH'nın hesaplanmasına yönelik dört ana toplam harcama vardır: hanehalkı tarafından tüketim, işletmelere yapılan yatırım, mal ve hizmetlere yapılan devlet harcamaları ve ihracat eksi mal ve hizmet ithalatına eşit olan net ihracat.
Harcama GSYİH Formülü:
GSYİH = C + I + G + (X − M) burada: C = Mal ve hizmetlere tüketici harcamaları I = Ticari sermaye mallarına yatırımcı harcamaları G = Kamu mallarına ve hizmetlerine devlet harcamaları X = ihracat M = ithalat
Harcama Yönteminin Ana Bileşenleri
Amerika Birleşik Devletleri'nde, harcama yöntemi altında GSYİH hesaplamalarında en baskın bileşen, ABD GSYİH'nın çoğunluğunu oluşturan tüketici harcamalarıdır. Tüketim tipik olarak dayanıklı mallar (otomobiller ve bilgisayarlar gibi), dayanıksız mallar (giyim ve gıda gibi) ve hizmet alımlarına ayrılır.
İkinci bileşen, devlet, yerel ve federal makamların savunma, silah, sağlık ve eğitim gibi gereksiz mal ve hizmet harcamalarını temsil eden devlet harcamalarıdır.
İşletme yatırımı, GSYİH'nın hesaplanmasına giden en değişken bileşenlerden biridir. Firmaların gayrimenkul, ekipman, üretim tesisleri ve fabrikalar gibi faydalı ömürleri her bir yıldan fazla olan varlıklara yapılan sermaye harcamalarını içerir.
Harcama yaklaşımında yer alan son bileşen, mal ve hizmet dış ticaretinin ekonomi üzerindeki etkisini temsil eden net ihracattır.
Harcama Yöntemi ile Gelir Yöntemi Karşılaştırması
Gayri safi yurtiçi hasılanın ölçülmesine ilişkin gelir yaklaşımı, bir ekonomideki tüm harcamaların, tüm ekonomik mal ve hizmetlerin üretiminden elde edilen toplam gelire eşit olması gerektiği muhasebesi gerçeğine dayanmaktadır. Ayrıca, bir ekonomide dört ana üretim faktörü olduğunu ve tüm gelirlerin bu dört kaynaktan birine gitmesi gerektiğini varsayar. Bu nedenle, tüm gelir kaynaklarını bir araya getirerek, bir dönem boyunca ekonomik faaliyetlerin toplam üretken değeri hakkında hızlı bir tahmin yapılabilir. Daha sonra vergiler, amortisman ve dış faktör ödemeleri için ayarlamalar yapılmalıdır.
Her yaklaşım arasındaki en büyük fark başlangıç noktasıdır. Harcama yaklaşımı, mal ve hizmetlere harcanan para ile başlar. Diğer taraftan, gelir yaklaşımı, mal ve hizmet üretiminden kazanılan gelirle (ücretler, kiralar, faiz, karlar) başlar.
GSYİH Ölçümlerinin Sınırlandırılması
Harcama yaklaşımı da dahil olmak üzere çok sayıda yöntem kullanılarak hesaplanabilen GSYİH, bir ülkenin yaşam ve ekonomik sağlık standardını ölçmelidir. Nobel Ödüllü iktisatçı Joseph Stiglitz gibi eleştirmenler, GSYİH'nın, toplumları mutlu eden önemli faktörleri göz ardı ettiği için toplumun refahının her şeyi kapsayan bir göstergesi olarak alınmaması gerektiğine dikkat çekiyor.
Örneğin, GSYİH özel sektör ve devlet sektörleri tarafından yapılan parasal harcamaları içermekle birlikte, belirli bir ülkedeki iş-yaşam dengesini veya kişilerarası ilişkilerin kalitesini dikkate almamaktadır.