İş Etiği Nedir?
İş etiği, kurumsal yönetişim, içeriden öğrenenlerin ticareti, rüşvet, ayrımcılık, kurumsal sosyal sorumluluk ve güvene dayalı sorumluluklar gibi potansiyel olarak tartışmalı konulara ilişkin uygun iş politikaları ve uygulamalarının incelenmesidir. Yasa genellikle iş etiğine rehberlik eder, ancak bazen iş etiği, işletmelerin kamu onayı almak için izlemeyi seçebilecekleri temel bir kılavuz sunar.
İş ahlakı
Önemli Çıkarımlar
- İş etiği, tartışmalı konularla ilgili uygun iş politikalarının ve uygulamalarının uygulanmasını ifade eder. Etik tartışmasında ortaya çıkan bazı konular arasında kurumsal yönetim, içeriden öğrenenlerin ticareti, rüşvet, ayrımcılık, sosyal sorumluluk ve güvene dayalı sorumluluklar yer alır. Yasa genellikle iş etiği tonunu belirler ve işletmelerin kamuoyunda onay almak için izlemeyi seçebilecekleri temel bir kılavuz sağlar.
İş Ahlakını Anlama
İş etiği, tüketiciler ve işletmelerle çeşitli piyasa katılımcıları arasında belirli bir temel güven düzeyinin olmasını sağlar. Örneğin, bir portföy yöneticisi aile üyeleri ve küçük bireysel yatırımcıların portföylerine de aynı şekilde dikkat etmelidir. Bu tür uygulamalar halkın adil muamele görmesini sağlar.
Şirketler, çevre, sosyal nedenler ve kurumsal sorumluluk ile ilgili endişeler gösteren tüketici temelli artan bir toplumun farkına vardıkça, iş etiği kavramı 1960'larda başladı. Sözde sosyal meselelere artan odaklanma on yılın önemli bir özelliğiydi.
O zamandan beri iş etiği kavramı gelişti. İş etiği, ahlaki bir doğru ve yanlış kodunun ötesine geçer; şirketlerin diğer işletmeler üzerinde rekabet avantajı sağlamak yerine yasal olarak ne yapmaları gerektiğini uzlaştırmaya çalışır. Firmalar iş ahlakını çeşitli şekillerde gösterirler.
İş etiği, tüketiciler ve şirketler arasında belirli bir güven düzeyini sağlamayı amaçlayarak, kamusal adil ve eşit muameleyi garanti eder.
İş Etiği Örnekleri
İşte şirketler pazarlama ve sosyal sorumluluğu dengelemeye çalıştıklarından iş etiği hakkında birkaç örnek. Örneğin, XYZ Şirketi, tamamen doğal içerikli tahıllar satıyor. Pazarlama departmanı, tamamen doğal bileşenleri bir satış noktası olarak kullanmak istiyor, ancak etiketleme uygulamalarını yöneten yasalara karşı ürün için coşku katmak zorunda.
Bazı rakiplerin, bazı kanser türlerinin riskini azaltma potansiyeline sahip yüksek lifli tahılları piyasaya sürmesi. Söz konusu tahıl şirketi daha fazla pazar payı kazanmak istiyor, ancak pazarlama departmanı, dava ve para cezası riski olmadan tahıl kutuları üzerinde şüpheli sağlık iddiaları yapamıyor. Tahıl endüstrisinde daha büyük pazar payına sahip rakipler gölgeli etiketleme uygulamaları kullanıyor olsalar da, bu her üreticinin etik dışı davranışlarda bulunması gerektiği anlamına gelmez.
Başka bir örnek olarak, bilgisayar sunucuları için elektronik bileşenler üreten bir şirket için kalite kontrol konusunu düşünün. Bu bileşenler zamanında gönderilmelidir veya parça üreticisinin kazançlı bir sözleşmeyi kaybetme riski vardır. Kalite kontrol departmanı olası bir kusuru keşfeder ve bir gönderideki her bileşen kontrollerle karşı karşıyadır.
Maalesef, çekler çok uzun sürebilir ve zamanında gönderim penceresi geçebilir ve bu da müşterinin ürün yayınını geciktirebilir. Kalite kontrol departmanı, hepsinin arızalı olmadığını umarak parçaları gönderebilir veya sevkıyatı erteleyebilir ve her şeyi test edebilir. Parçalar arızalıysa, bileşenleri satın alan şirket, tüketici tepkisinin bir yangın fırtınasıyla karşılaşabilir ve bu da müşterinin daha güvenilir bir tedarikçi aramasına neden olabilir.
Özel Hususlar
Etik olmayan davranışı önleme ve olumsuz yan etkilerini onarma söz konusu olduğunda, şirketler genellikle gözlemledikleri veya yaşadıkları olayları bildirmek için yöneticilere ve çalışanlara bakarlar. Bununla birlikte, şirket kültürünün kendisindeki engeller (suistimali bildirmek için misilleme korkusu gibi) bunun olmasını engelleyebilir.
Etik ve Uyum İnisiyatifi (ECI) tarafından yayınlanan 2019 Küresel İş Etiği Araştırması, 18 ülkede 18.000'den fazla çalışana işyerinde gözlemledikleri farklı suiistimal türleri hakkında anket yaptı. Ankete katılan çalışanların yüzde otuz suistimali gözlemlediklerini, % 21'i davranışları gözlemlediklerini, kötü niyetli, korkutucu ya da düşmanca bir çalışma ortamı yaratacağını belirtmiştir. Çalışanların yüzde altmış beşi gözlemledikleri görevi kötüye kullandıklarını bildirdi. Raporlama için misilleme yaşayıp yaşamadıkları sorgulandığında, % 40'ı misilleme yapıldığını söyledi.
Gerçekten de, misilleme korkusu, çalışanların işyerinde etik olmayan davranışları bildirmemeleri için alıntı yaptıkları en önemli nedenlerden biridir. ECI, şirketlerin şüpheli suiistimali bildirmenin şirket için faydalı olduğu fikrini güçlendirerek ve çalışanın raporu yapma cesaretini kabul ederek ödüllendirerek kurumsal kültürlerini geliştirmeye çalışması gerektiğini söyledi.