Oyun Teorisi Nedir?
Oyun teorisi, rakip oyuncular arasındaki sosyal durumları kavramak için teorik bir çerçevedir. Bazı açılardan, oyun teorisi strateji bilimidir, ya da en azından stratejik bir ortamda bağımsız ve rakip aktörlerin en uygun karar vermesidir. Oyun teorisinin ana öncüleri matematikçiler John von Neumann ve John Nash'in yanı sıra iktisatçı Oskar Morgenstern idi.
Önemli Çıkarımlar
- Oyun teorisi, rakip oyuncular arasında sosyal durumları kavramak ve stratejik bir ortamda bağımsız ve rakip aktörlerin optimal karar vermelerini üretmek için teorik bir çerçevedir. Oyun teorisi kullanılarak, fiyatlandırma rekabeti ve ürün sürümleri (ve daha fazlası) gibi gerçek dünya senaryoları ortaya konabilir ve sonuçları tahmin edilebilir. Senaryolar, mahkumun ikilemini ve diğerleri arasında diktatör oyununu içerir.
Oyun içindeki oyuncuların rasyonel olduğu ve oyunda getirilerini en üst düzeye çıkarmak için çaba göstereceği varsayılmaktadır.
Oyun Teorisi
Oyun Teorisinin Temelleri
Oyun teorisinin odağı, rasyonel oyuncular arasında etkileşimli bir durum modeli olarak hizmet eden oyundur. Oyun teorisinin anahtarı, bir oyuncunun getirisinin diğer oyuncu tarafından uygulanan stratejiye bağlı olmasıdır. Oyun, oyuncuların kimliklerini, tercihlerini ve mevcut stratejilerini ve bu stratejilerin sonucu nasıl etkilediğini tanımlar. Modele bağlı olarak, başka çeşitli gereksinimler veya varsayımlar gerekli olabilir.
Oyun teorisi, psikoloji, evrimsel biyoloji, savaş, siyaset, ekonomi ve işletme gibi çok çeşitli uygulamalara sahiptir. Birçok ilerlemesine rağmen, oyun teorisi hala genç ve gelişmekte olan bir bilimdir.
Oyun teorisine göre, tüm katılımcıların eylemleri ve seçimleri her birinin sonucunu etkiler.
Oyun Teorisi Tanımları
Bilinen ödemeleri veya ölçülebilir sonuçları içeren iki veya daha fazla oyuncu ile bir durumumuz olduğunda, oyun teorisini en olası sonuçları belirlemeye yardımcı olmak için kullanabiliriz. Oyun teorisi çalışmasında yaygın olarak kullanılan birkaç terimi tanımlayarak başlayalım:
- Oyun: İki veya daha fazla karar vericinin (oyuncu) eylemlerine bağlı olarak sonucu olan her türlü koşul Oyuncular: Oyun bağlamında stratejik bir karar verici Strateji: Bir oyuncunun Oyunda ortaya çıkabilecek koşullar kümesi Ödeme: Bir oyuncunun belirli bir sonuca varmasından aldığı ödeme (Ödeme, dolardan kamu hizmetine kadar herhangi bir ölçülebilir biçimde olabilir.) Bilgi seti: Verilen bir noktada mevcut olan bilgiler Oyun ( Bilgi seti terimi genellikle oyunun ardışık bir bileşeni olduğunda uygulanır.) Denge: Bir oyunda her iki oyuncunun da kararlarını verdiği ve sonuca ulaşıldığı nokta
Nash Dengesi
Nash Dengesi, elde edildiğinde, hiçbir oyuncunun kararları tek taraflı olarak değiştirerek getiriyi artıramayacağı anlamına gelen bir sonuçtur. Aynı zamanda "pişmanlık yok" olarak da düşünülebilir, çünkü bir kez karar verildiğinde, oyuncunun sonuçları göz önünde bulundurarak kararlarla ilgili hiçbir pişmanlığı olmayacaktır.
Çoğu zaman Nash Dengesine zamanla ulaşılır. Bununla birlikte, Nash Dengesine ulaşıldığında, bundan sapmayacaktır. Nash Dengesini nasıl bulacağımızı öğrendikten sonra, tek taraflı bir hareketin durumu nasıl etkileyeceğine bir göz atın. Bir anlam ifade ediyor mu? Olmamalı ve bu yüzden Nash Dengesi "pişmanlık yok" olarak tanımlanıyor. Genellikle, bir oyunda birden fazla denge olabilir.
Ancak, bu genellikle iki oyuncunun iki seçeneğinden daha karmaşık unsurlara sahip oyunlarda görülür. Zaman içinde tekrarlanan eşzamanlı oyunlarda, bazı deneme ve hatalardan sonra bu çoklu dengelerden birine ulaşılır. Dengeye ulaşmadan önce farklı seçimler için yapılan fazla mesai senaryosu, iki firma uçak bileti veya alkolsüz içecekler gibi birbiriyle değiştirilebilir ürünlerin fiyatlarını belirlerken iş dünyasında en sık oynanan senaryodur.
Ekonomi ve İşletmeye Etkisi
Oyun teorisi, önceki matematiksel ekonomik modellerde önemli problemleri ele alarak ekonomide bir devrim yarattı. Örneğin neoklasik ekonomi, girişimci beklentiyi anlamak için mücadele etti ve kusurlu rekabeti kaldıramadı. Oyun teorisi dikkati istikrarlı durum dengesinden pazar sürecine çevirdi.
İş dünyasında, oyun teorisi ekonomik ajanlar arasındaki rakip davranışları modellemek için faydalıdır. İşletmeler genellikle ekonomik kazanımı gerçekleştirme yeteneklerini etkileyen birkaç stratejik seçeneğe sahiptir. Örneğin, işletmeler mevcut ürünleri emekliye ayırma veya yenilerini geliştirme, rekabete göre fiyatları düşürme veya yeni pazarlama stratejileri kullanma gibi ikilemlerle karşılaşabilir. Ekonomistler oligopol firma davranışını anlamak için oyun teorisini kullanırlar. Firmalar fiyat belirleme ve gizli anlaşma gibi belirli davranışlarda bulunduklarında olası sonuçları tahmin etmeye yardımcı olur.
Yirmi oyun teorisyeni, disipline katkılarından dolayı Nobel Ekonomi Bilimi Ödülü'nü aldı.
Oyun Teorisi Türleri
Oyun teorilerinin birçok türü (örn., Simetrik / asimetrik, eşzamanlı / ardışık, vb.) Olmasına rağmen, en yaygın olanı işbirlikçi ve işbirlikçi olmayan oyun teorileridir. İşbirlikçi oyun teorisi, yalnızca getiriler bilindiğinde koalisyonların veya kooperatif gruplarının nasıl etkileşime girdiğiyle ilgilidir. Bireyler yerine oyuncu koalisyonları arasındaki bir oyundur ve grupların nasıl oluştuğunu ve oyuncuların getirisini nasıl paylaştırdıklarını sorgular.
İşbirlikçi olmayan oyun teorisi, rasyonel ekonomik ajanların kendi hedeflerine ulaşmak için birbirleriyle nasıl başa çıktıklarını ele alır. En yaygın işbirlikçi olmayan oyun, sadece bir seçim kombinasyonundan kaynaklanan mevcut stratejilerin ve sonuçların listelendiği stratejik oyundur. Gerçek dünyadaki işbirlikçi olmayan oyunun basit bir örneği, Rock-Paper-Scissors'dır.
Oyun Teorisi Örnekleri
Oyun teorisinin analiz ettiği birkaç "oyun" vardır. Aşağıda bunlardan birkaçını kısaca açıklayacağız.
Mahkum İkilemi
Mahkum İkilemi, oyun teorisinin en bilinen örneğidir. Bir suçtan tutuklanan iki suçlunun örneğini ele alalım. Savcıların onları mahkum etmek için kesin bir kanıtı yoktur. Ancak, bir itirafta bulunmak için, yetkililer mahpusları hücre hücrelerinden uzaklaştırıyor ve her birini ayrı odalarda soruyorlar. İki mahkumun da birbirleriyle iletişim kurma imkânı yoktur. Yetkililer, genellikle 2 x 2 kutu olarak gösterilen dört fırsat sunuyor.
- Her ikisi de itiraf ederse, her birine beş yıl hapis cezası verilecek. Mahkum 1 itiraf eder, ancak Mahkum 2 kabul etmezse Mahkum 1 üç yıl, Mahkum 2 dokuz yıl alacaktır. Mahkum 2 itiraf eder, ancak Mahkum 1 bunu yapmazsa, Mahkum 1 10 yıl, Mahkum 2 iki yıl alacaktır. İkisi de itiraf etmezse, her biri iki yıl hapis cezasına çarptırılır.
En uygun strateji itiraf etmemek. Ancak, ikisi de diğerinin stratejisinin farkında değildir ve birinin itiraf etmeyeceğinden emin olmadan, ikisi de itiraf eder ve beş yıl hapis cezası alır. Nash dengesi, bir mahkumun ikileminde, her iki oyuncunun da kendileri için en iyi olanı ancak toplu olarak onlar için daha kötü olan hamleyi yapacağını ileri sürer.
"Tit for tat" ifadesinin bir mahkum ikilemini optimize etmek için en uygun strateji olduğu belirlenmiştir. Tat için baştankara, yinelenen bir mahkumun ikilemindeki her katılımcının rakibinin önceki dönüşüyle tutarlı bir hareket izlediği bir strateji geliştiren Anatol Rapoport tarafından tanıtıldı. Örneğin, provoke edilirse, bir oyuncu daha sonra misilleme ile karşılık verir; önerilmezse oyuncu işbirliği yapar.
Diktatör Oyunu
Bu, Oyuncu A'nın Oyuncu A'nın kararına girişi olmayan Oyuncu B ile nakit ödülü nasıl böleceğine karar vermesi gereken basit bir oyundur. Bu kendi başına bir oyun teorisi stratejisi olmasa da, insanların davranışları hakkında bazı ilginç bilgiler vermektedir. Deneyler, tüm paranın yaklaşık% 50'sini kendine sakladığını, % 5'ini eşit olarak böldüğünü ve diğer% 45'inin diğer katılımcıya daha küçük bir pay verdiğini ortaya koyuyor.
Diktatör oyunu, Oyuncu A'ya belirli bir miktarda para verilen, bir kısmının Oyuncu B'ye verilmesi gereken, verilen miktarı kabul edebileceği veya reddedebileceği ültimatom oyunu ile yakından ilgilidir. Yakalama, ikinci oyuncu sunulan miktarı reddederse, hem A hem de B hiçbir şey alamaz. Diktatör ve ültimatom oyunları yardımseverlik ve hayırseverlik gibi konularda önemli dersler veriyor.
Gönüllünün İkilemi
Gönüllülerin ikileminde, birinin kamu yararı için bir angarya veya iş üstlenmesi gerekir. Kimse gönüllü değilse, en kötü sonuç elde edilir. Örneğin, üst düzey yönetimin farkında olmadığı halde muhasebe sahtekarlığının yaygın olduğu bir şirketi düşünün. Muhasebe departmanındaki bazı genç çalışanlar sahtekarlığın farkındadır, ancak üst yönetime söylemekten çekinmeyin, çünkü sahtekarlığa karışan çalışanların kovulması ve büyük olasılıkla kovuşturulması.
Bir muhbir olarak etiketlenmenin aynı zamanda bazı yansımaları da olabilir. Ancak kimse gönüllü olmazsa, büyük çaplı dolandırıcılık şirketin nihai iflasına ve herkesin işini kaybetmesine neden olabilir.
Kırkayak Oyunu
Kırkayak oyunu, iki oyuncunun dönüşümlü olarak yavaş yavaş artan bir para saklamasından daha büyük bir pay alma şansı elde ettiği geniş bir form oyunudur. Eğer bir oyuncu zulayı rakibe gönderirse, zulayı alan oyuncu, potu aldığından daha az bir miktar alır.
Kırkayak oyunu, bir oyuncu zulayı alır almaz sona erer, bu oyuncu daha büyük kısmı alır ve diğer oyuncu daha küçük kısmı alır. Oyun, önceden her oyuncu tarafından bilinen önceden belirlenmiş toplam tur sayısına sahiptir.
Oyun Teorisinin Sınırlamaları
Oyun teorisindeki en büyük sorun, diğer ekonomik modellerin çoğunda olduğu gibi, insanların kendileriyle ilgilenen ve fayda maksimizasyonu olan rasyonel aktörler olduğu varsayımına dayanmasıdır. Tabii ki, işbirliği yapan ve başkalarının refahını önemseyen, çoğu zaman kendi pahasına olan sosyal varlıklarız. Oyun teorisi, bazı durumlarda bir sosyal dengeye düşebileceğimizi, diğer durumlarda da sosyal bağlama ve oyuncuların kim olduğuna bağlı olarak açıklayamaz.